In gesprek met Jeroen Bedaux: legal tech gaat 90% van ons werk overnemen

De toekomst van de advocatuur wordt sterk beïnvloed door digitalisering en legal tech, maar wat gaat er nu precies veranderen? Hoe reageren klanten, kantoren en juridische professionals op de opkomst van legal tech, maar ook op digitalisering in het algemeen? We vroegen Jeroen Bedaux, partner, advocaat en head of Dispute Resolution bij Osborne Clarke in Amsterdam, naar zijn visie op de toekomst van de advocatuur als het gaat om legal tech.

Over Osborne Clarke

Het internationale Osborne Clarke heeft sinds 2014 ook een succesvolle Nederlandse tak. Het kantoor groeide in zes jaar van zeven naar veertig advocaten. Het Amsterdamse kantoor biedt full service aan haar cliënten, maar focust zich vooral op technologische ontwikkelingen en digitalisering in de sectoren waarin het kantoor werkzaam is.

Naast marktleiders in de Tech, Media & Comms-sector adviseert Osborne Clarke ook veel grote cliënten in Retail, Life Science, Automotive, Financial Services en Real Estate. Niet alleen het merendeel van Osborne Clarke’s cliënten is tech-minded. Ook het kantoor zelf ontwikkelt haar diensten met digitalisering in het achterhoofd en groeit mee met de technologische ontwikkelingen van hun cliënten. 

Hoe zien jullie de behoefte van cliënten veranderen met het oog op digitalisering?

“Technologie en data zijn key en worden steeds belangrijker. Waar vroeger de bouw van een distributiecentra bij de sectie Real Estate binnenkwam, beginnen dit soort projecten nu bij de sectie Tech, Media & Comms. Dat is ook wel logisch. Het gebouw waar het distributiecentrum in zit, is niet meer het belangrijkst. De kernactiviteit is verschoven naar de robotisering en digitalisering van het distributiecentrum. Dat zijn heel grote contracten met minutieus uitgewerkte service levels. Het belang van deze contracten is immens, want gebrek in de soft- of hardware kan het hele distributiecentrum platleggen, met grote verliezen tot gevolg. 

Dat de kern van een bepaald vakgebied naar Tech verschuift, zie je in meerdere sectoren gebeuren. Bijvoorbeeld in de taxibranche, de horeca en de financiële sector. Disruptieve bedrijven kunnen in een mum van tijd deze branches onomkeerbaar veranderen. Het is aan betrokken partijen, advocaten en rechters om te bepalen onder welke wetgeving ze dan vallen en hoe deze moet worden toegepast.

De advocatuur moet veel proactiever op dit soort ontwikkelingen inspelen. Advocaten worden niet meer aangehaakt nadat een cliënt in of buiten rechte wordt aangesproken, maar zij moeten proactief meedenken over het bedrijfsproces en het juridisch zo inrichten dat het product of de dienst direct van meet af aan compliant is.” 

Hoe gaat zo’n proactief bedrijfsproces eraan toe? 

“Als advocaat word je een soort boardroom advisor. Je wordt meer als een directe collega van de cliënt gezien en adviseert op juridisch gebied vooral over de grote risico’s en kansen voor de business, en waar de komende jaren rekening mee moet worden gehouden.

Ik zie het bijvoorbeeld bij een collega in Silicon Valley al gebeuren. Hij is gedetacheerd bij diverse grote tech-bedrijven. Hij maakt daar steevast onderdeel uit van het productontwikkelingsteam van de cliënt en is op de hoogte van alle technische en softwarematige ins- and outs van het betreffende product. Hij kan en moet het bedrijf goed en snel juridisch advies kunnen geven zodat in de ontwikkelingsfase het product al voldoet aan wet- en regelgeving. In dat proces kun je je geen fouten veroorloven. Als je de techniek niet begrijpt, zijn de gevolgen niet te overzien.

Dit soort cliënten zijn niet meer geïnteresseerd in memo’s en uitgebreide analyses. Zij willen een go of no go. En als het een no go is, willen ze weten hoe ze er een go van kunnen maken. Ze zien hun product als een team-effort en vertrouwen blindelings hun advocaat op zijn of haar expertise op juridisch gebied.” 

Vraagt zo’n cultuur om een ander soort advocaat?    

“Jazeker, de advocaat moet bijvoorbeeld ook veel over de technische aspecten van het product of de dienst weten. Daarom mogen onze advocaten zich tijdens werkuren op kosten van de zaak ook verdiepen in tech-onderwerpen of zich anderszins laten bijscholen. Dit met het oog op de toekomst, waarin we misschien ook wel mensen aan willen nemen die helemaal geen juridische achtergrond hebben, maar die wel zodanige technische kennis hebben dat advocaten tweemaal zo snel de techniek begrijpen en tweemaal zo snel kunnen adviseren. Onze dienstverlening wordt dan efficiënter en goedkoper voor cliënten.”

Wat voor een rol gaat legal tech hierin spelen? 

“Ik denk dat legal tech 90% van ons huidige werk gaat overnemen. De overige 10% is voor ons om te analyseren en interpreteren. 

Voor Litigation geloof ik vooral in voorspellende software. Je voert een zaak in en de software voorspelt enerzijds wat de uitkomst wordt en anderzijds wat de kans is dat de software het juist heeft. Voor ons heeft dat grote voordelen, want we kunnen een zaak veel sneller analyseren. Ook bedrijven die toegang hebben tot deze technologie kunnen honderdduizenden euro’s besparen, want zij zullen in veel gevallen geen advocaat of rechter meer nodig hebben. Het bestuderen van jurisprudentie door advocaten is tijdrovend en daarmee kostbaar. Dit deel van ons werk kan grotendeels door software worden overgenomen.

Stel, twee bedrijven zijn in conflict en gebruiken deze software om hun zaak te beslechten. Zij voeren de gegevens in en dan rolt er bijvoorbeeld uit dat er 80% kans is dat partij A wint en 20% kans dat partij B wint. De kans dat de software het bij het juiste eind heeft is 70%. Dan kunnen ze onderling tot een compromis komen, zonder naar de rechter te stappen. Immers, de kans is heel groot dat partij A zal winnen. Als partijen dat bereid zijn te accepteren, is een schikking veel sneller bereikt. Komt de zaak dichter bij 50/50, dan kan er een rechter aan te pas komen (als het alles of niets is), maar partijen kunnen er ook voor kiezen om allebei de helft van de pijn te delen. Ik denk zelfs dat bedrijven in de toekomst in overeenkomsten gaan opnemen dat geschillenbeslechting niet via de rechter, maar (eerst) via dit soort software gaat lopen. 

Hierdoor kunnen wij ons meer focussen op het proactieve deel van de advocatuur, op boardroomniveau adviseren en de cliënten in een veel vroeger stadium in het bedrijfsproces adviseren over kansen en risico’s. We zijn nu nog niet zo ver, maar het gaat komen. Het zou naïef zijn om dit soort ontwikkelingen ontkennen.”

Hoe groeit Osborne Clarke naar dit soort technologische ontwikkelingen toe? 

“Het proces staat nu nog in de kinderschoenen, maar alles wordt gedigitaliseerd. We hebben nog maar een heel kleine dossierkast. We hebben alle advocaten op kantoor een laptop, een iPad-pro, een iPhone en twee grote schermen gegeven. Dat is het basisgereedschap.

Daarnaast gebruiken we veel software om (a) super efficiënt contracten te genereren, (b) cliënten op eenvoudige wijze toegang te geven tot onze gegeven adviezen (zodat het ook voor anderen en nieuwe legal counsels binnen de cliënt raadpleegbaar zijn), (c) adviezen op te stellen met allerlei overzichtelijke digitale afbeeldingen die in een oogopslag de kansen en risico’s weergeven (in plaats van ellelange memo’s) etc. Het mooiste voorbeeld is wel dat we een pitch hebben gedaan (en gewonnen) voor een cliënt, volledig in het format van hun eigen app die we hadden nagebouwd. We zijn er dus heel actief mee bezig.  

Daarnaast is alle software op alle devices raadpleegbaar. De iPads hebben we bijvoorbeeld ook aangesloten op LI LIbrary, zodat collega’s de iPad ook als boek kunnen gebruikt naast de laptop en schermen. Dit is veel handiger dan een echt boek, want je kunt op woordbasis in meerdere teksten zoeken en daardoor sneller en efficiënter werken.

Tevens kun je je dag flexibeler indelen, want je hebt ook buiten het kantoor volledige toegang tot de boeken in LI LIbrary. De switch naar thuiswerken is bij ons dan ook vlekkeloos en naadloos gegaan. De meeste advocaten waren al ruimschoots gewend aan thuis werken.

Achteraf zullen we met z’n allen zeggen: ‘Joh, wat archaïsch dat jullie boeken gingen digitaliseren en zo.’ Maar zodra deze boeken en jurisprudentie met intelligente software een groot deel van ons werk overbodig maakt, is dit wel het begin geweest van een legal tech beweging die ons vak volledig heeft veranderd. Zal het zo’n vaart niet lopen, vraag dat maar eens aan Kodak?”

_________________________

Benieuwd wat LI LIbrary voor jouw kantoor kan betekenen? Download hier de factsheet of bekijk de informatiepagina.